Mali Müşavir - Fuat MANDAN

Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik mesleği ile ilgili 3568 sayılı kanunun Görevle İlgili Suçlar başlıklı 47. Maddesinde “Meslek mensupları, görevleri sırasında veya görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı, fiillerinin niteliğine göre Türk Ceza Kanunu'nun kamu görevlilerine ait hükümleri uyarınca cezalandırılırlar.” hükmüne yer verilmesi dolayısıyla meslek mensupları yaptıkları işlerden ve kanunda sayılı görevlerinden dolayı kısmen kamu görevlisi olarak düşünülebilir. Dolayısıyla gerek mali müşavirler gerekse yeminli mali müşavirler görevlerinin ifası sırasında kamu yararını gözeterek büyük bir dikkat ve özenle çalışmalıdırlar. Aksi takdirde ortaya çıkacak vergi ziyaında mükelleflerle birlikte müteselsil sorumlu olmaları söz konusudur. Nitekim, VUK mükerrer 227. Maddesinde vergi beyannamelerinin 3568 sayılı kanuna göre yetki almış SMMM ve YMM’ler tarafından imzalanması zorunlu hale getirilmiş ve beyannameyi imzalayan meslek mensuplarının, imzaladıkları beyannamelerde yer alan bilgilerin defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını teşkil eden belgelere uygun olmamasından dolayı ortaya çıkan vergi ziyaına bağlı olarak salınacak vergi, ceza, gecikme faizlerinden mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulacakları hüküm altına alınmıştır.

Tam Ciro: Ciro şerhinde hakkın kime devredildiği belli olan cirolardır. Örn: “Nazan Kayacı’ya ödeyiniz.”İMZA Burada hakkın kime devredildiği bellidir. Bu tam cirodur.   Beyaz Ciro: Ciro lehtarı belli değildir. Örn: “Ödeyiniz”İMZA ya da sadece imza ile olur.

Çek ve senet arasındaki en temel fark çek resmi bir belge iken, senedin resmi olmayan bir kağıt parçası olmasıdır. Çekler banka ile ilişkili olduğu için daha güvenilirdir. Senet de ödeme borçlu kişi tarafından yapılırken, çek de ödeme banka tarafından yapılmaktadır. Çek üzerinde belirtilen tarihte ödenirken, senette ödeme tarihi tarafların kararı neticesinde ileriye veya geriye çekilebilir. Bononun mutlaka düzenleyenin (borçlunun) el yazısı ile doldurulması gerekmektedir ki böylece düzenleyenin dışında bono üzerinde yapılabilecek müdahalelerin tespiti   mümkün olabilecektir.

Nama Yazılı Senet: Üzerinde alacaklının adının yazılı olduğu ve emre yazılı olduğuna dair bir kayıt içermeyen senetlerdir. Alacağın temliki (bir malı vermek) yoluyla senet devir olunur. Nama yazılı senetde “Gerçekten alacaklı mı?” diye bakılmalıdır. Buzdolabı satışında malın aıplı mal çıkma örneğinde olduğu gibi..   Emre Yazılı Senet: Emre yazılı olan ve kanunen böyle sayılan senetlerdir. Nama yazılı senetlerden farkı evvela bu tür senetlerin ciro ve teslim ile devredilebilmesidir. Ayrıca bu tür senette alacağı doğuran hukuki ilişkinin geçerli olup olmadığı da önemli değildir.   Hamiline Yazılı Senet: Senedi elinde bulunduran kim ise o kimsenin hak sahibi sayılacağı senetlerdir. Genellikle bir isim yerine Hamiline ya da Hamile (alacaklısına) kaydını içerir.   NOT: Alacaklı, senedin vadesini beklemeden bir bankaya giderek senedi iskonto ettirebilir. Bu işleme uygulamada senet kırdırmada da denir.        Borçlar Kanunu kapsamında İcra Takibi’ nin zaman aşımı 10 yıl olarak belirleniyor. Heryıl İcra Dosyası Yenileme yapılmalı      Sermaye şirketlere (Ltd, Aş.) senet yapmayın, şirket batarsa İcra Takibi biter.

“Bir alacağın ya da hakkın yazılı olarak muhatabından genellikle noter kanalıyla, talep edilmesi, hakkının ya da alacağının ödenmemesi halinde karşılaşabileceği maliyetin ve hukuki sonuçlarının muhatabına dava öncesinde hatırlatılması” dır.   “Muaccel bir borcun borçlusu, alacaklının ihtarıyla temerrüde düşer”. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 117. Mad. Borcun ödeneceği gün tayin edilmemişse ihtar çekmekle borçlu temerrüde düşer. İhtarname ile temerrüde düşen borçlu, borcu ödeyememesinde kusuru olmadığını ispat etmedikçe, borcunu geç ödemekten dolayı  alacaklının uğradığı zararı gidermekle yükümlüdür   Faizin ihtarname gönderilmesi ile başladığı hallerde ihtarnamenin muhatabının eline geçmesi ile vade farkı (faiz) işlemeye başlar.   İhtarname ile borçlu borcunu ödememekle hem davaya muhatap olacağını hem de asıl borcuna ek olarak mahkeme masrafları, faiz, avukatlık ücretleri gibi ek mali külfetlere katlanmak zorunda kalacağını öğrenecektir. İhtarname bu haliyle hem alacaklı hem de iyi niyetli borçlu için faydalı bir yoldur; işte ihtarname bu yönüyle borçluya uyarı niteliğindedir.

1.     Farklı İl Adres Taşıma: Nakil tarihini takip eden 10 gün içinde bildirimi yapılmalıdır.    İşyeri bildirgesi düzenlenir,    Nakledilen işyerinden işten ayrılış bildirgesi düzenlenecek olup,    Çıkış kodu 16-Nakil   Kodu ile yapılacaktır. Yeni adres üzerinden   de nakil gelen işyeri sicil numarası bilgileri girilerek işe giriş bildirgesi düzenlenir.   2.     Aynı İl İçinde Adres Taşıma: Nakil tarihini takip eden 10 gün içinde eski ve yeni üniteye bir yazı ile bildirim yapılır.    İşyeri bildirgesi düzenlenmez.    İşe giriş ve işten ayrılış bildirgesi düzenlenmez.    Yeni ünite; nakil bilgilerine dayanarak işyeri sicil numarası verir ve eski ünitedeki bilgileri de dosyasına koyar.

Temlik;Şirketlerin birbirlerinden olan alacak ve borçlarının nakit hareketi olmadan kapatma uygulamasıdır. “Mahsup sonrası alacağın, üçüncü kişilere nakden iadesinin talep edilmesi halinde, alacağın temlikine ilişkin bu talebin yazılı şekilde yapılması ve yazıda alacağın açık bir şekilde kime temlik edildiğinin belirtilmesi gerekmektedir” ifadesine yer verilmiştir.   Gelir idaresi Başkanlığı İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığının KDV-2009/180 Uygulama tamimi ile “indirimli orana tabi işlemler nedeniyle doğan yıllık nakden iade edilebilir aşamaya gelmiş, KDV iade alacağının 3.kişilerin vergi borçlarına mahsuben talep edilmesi halinde indirimli orana tabi işlemi yapan mükellefin muaccel hale gelmiş vergi borcu bulunmaması şartıyla, noterden düzenlenecek temlikname ile temlik edilmek suretiyle mahsup işleminin yerine getirilmesi mümkün olacaktır.” denilmektedir.

1.  Müşterek Temsil: Müşterek imza yetkisinde bu yetkinin tanınmış olduğu tüm müdürlerin birlikte imzası aranıyor.   2.  Münferit Temsil: Münferit imza yetkisinde ise; her müdür bağımsız olarak (Tek başına) imzası ile yönetim ve temsil yetkisini kullanabiliyor.   Yapılan hatalardan biri, birden fazla müdürü bulunan, dolayısıyla müdürler kurulunun var olduğu kabul edilen bazı limited şirketlerde, şirket sözleşmesinde herhangi bir hüküm bulunmadığı halde, müdürlerin her birine münferit (tek) imza yetkisi verildiği görülmektedir. Yasal düzenlemeye aykırılık teşkil eden bu hususun, bazı ticaret sicili müdürlüklerinin dikkatinden kaçtığı düşünülmektedir.

1.  Müşterek Sorumluluk: Birden fazla kişinin, bir borç ya da zararın ödenmesi sorumluluğundan, kendi payları oranında sorumlu olması durumuna Müştereken Sorumluluk denir.   Örnek: 4 borçlu bulunuyor ise ve toplam borç 4₺ ise alacaklı kişi, her borçlu kişiden 1₺ tahsil etme hakkına sahip oluyor.   2.  Müteselsil Sorumluluk: Birden fazla kişinin, bir borç ya da zararın tamamının ödenmesi sorumluluğundan, zincirleme şeklinde ve tek başına sorumlu olması durumuna Müteselsil Sorumluluk denir.   Örnek: 4 borçlu bulunuyor ise ve toplam borç 4₺ ise alacaklı kişi, borçlular arasından seçmiş olduğu bir borçluya müracaat ederek 4₺’nin tamamını isteyerek borcunu tahsil etme hakkına sahip oluyor.     Hem müşterek hem de müteselsil sorumluluğun aynı anda mevcut olması durumunda alacaklı kişi, toplam borcunu tahsil elene kadar, dilediği borçludan dilediği kadar para tahsil etme hakkına sahip oluyor.

1.     Sağlık Sigortası: Hastanelerden uyguna faydalanmanıza yarar. 2.     Hayat Sigortası: Vefaat ve Sakatlık durumunda hayat standardınızı korumaya yarar.   Gelir vergisi mükellefleri kendileri, eşleri ve küçük çocukları için ödedikleri Sağlık, Hayat sigortası (%50 ‘si) primlerinde, beyan edilen yıllık gelirin %15 ‘ini ve yıllık olarak Asgari Ücretin Tutarını aşmayacak şekilde gelir vergisi indiriminden yararlanabilir. Beyan edilen gelirin %15 ‘unu aşmaması şartıyla…   BES kaldırıldı. (2012 yılı 6322 sayılı GVK)   3.     Eğitim Giderleri: Kendileri ve çoçukları için ödedikleri eğitim giderlerini indirim konusu yapa bilir. ( Vakıf Okul/Üniv. Hariç.) Servist Masrafı Dahil Beyan edilen gelirin %10 ‘unu aşmaması şartıyla…   4.     Türk Kızılay ve Türk Yeşilay’ına makbuz karşılığı ödenen nakdi bağış ve yardımlar

Devlet memuru Kanun kapsamında memuriyet dışında söz konusu Şirketin Yönetim ve Denetim Görevlerinde yer almamak şartı ile kazanç elde etmek için; Anonim, Limited ve Kooperatif Şirketlerde kurucu veya ortak olabilmektedir. İmza Sirküleri çıkartamaz. Yönetim kurulu üyesi olamaz.   Devlet memurunun limited şirketin yönetim ve denetimine yönelik herhangi bir görev üstlenmemek koşulu ile ortak olmasında bir sakınca yoktur. Öte yandan limited şirket açısından şirketi temsil ve idare edecek olanların sözleşmede belirtilmiş olması gerekir. Bu halde, devlet memuru şirketin temsilini yapan kişiler arasında yer almamalıdır.

1)  Çalışan Sayısı Sınırı Türk çalışan sayısı 5 kişi olmalı! 5 Türk’e 1’i kadar yabancı istihdam edebilirler.  **Suriyeliler hariç   2)  Öz Sermaye Sınırı Yabancı işçi çalıştırmak isteyen firmanın Ödenmiş Sermayesi en az 100.000 TL, Brüt satış tutarı ise 800.000 TL olmalıdır.   3)  Kep Zorunluluğu Yapılan yeni düzenlemelerle KEP çalışma izni sürecinde zorunlu hale getirilmiştir.   4)  Meslekler Açısından Yabancı Çalışanlar ü Diş Hekimi, Eczacı, Veteriner, Hastabakıcı ve özel hastanelerde sorumlu müdür statüsünde çalışan kişilerin Türk vatandaşı olması zorunludur. ü Avukat, Noter, Güvenlik Görevlisi, Gümrük Müşaviri ve Turist rehberliği işlerinde de ilgili kanunlarca yabancıların çalıştırılması yasaklanmıştır. ü Ülkemiz kara suları dâhilinde balık, midye gibi deniz ürünlerinin çıkartılması işleri ile dalgıçlık, kaptanlık, tayfalık gibi mesleklerde Türk vatandaşlarının çalıştırılması zorunludur.