İşletme Açılışı ve İstenilen Belgeler - Esenyurt

İşletme Açılışı Nedir ve Nasıl Yapılır? Kapsamlı Rehber

Bir işletme açılışı, yeni bir ticari faaliyete başlamanın resmi ve yasal süreçler bütünüdür. Bu süreç, işletmenin türüne (şahıs şirketi, limited şirket vb.) göre farklılıklar gösterse de, temel olarak hem resmi kurumlara bildirim yapmayı hem de ticari faaliyete başlamak için gerekli altyapıyı kurmayı içerir.

İşletme açılış süreci, genellikle kuruluş işlemleri ve faaliyete başlama işlemleri olmak üzere iki ana aşamada incelenir.

BÖLÜM 1: İşletme Açılışının Aşamaları

İşletme açılışı süreci, genellikle bir muhasebeci veya mali müşavir eşliğinde yürütülür.

Aşama 1: Kuruluş Öncesi Hazırlık ve Karar Verme

Bu aşamada, işletmenin temel kimliği belirlenir.

1. İş Fikrinin Netleştirilmesi ve Pazar Araştırması

• Hangi mal veya hizmeti sunacağınız, hedef kitleniz ve rekabet analizi yapılır.

2. İşletme Türünün Seçilmesi (En Kritik Adım)

İşletme türü, vergilendirme şeklini, sorumluluk sınırlarını ve kuruluş maliyetlerini belirler. Başlıca türler şunlardır:

• Şahıs İşletmesi (Şahıs Şirketi): En hızlı ve en az maliyetli kurulandır. Kurucu sınırsız sorumludur (mal varlığı ile sorumludur).

• Limited Şirket (LTD ŞTİ): Sermaye şirketi türüdür. Ortakların sorumluluğu koydukları sermaye ile sınırlıdır. Kuruluş için belirli bir asgari sermaye gereklidir (Mevzuat gereği asgari sermaye zorunluluğu kalkmıştır, ancak uygulamada önerilir).

• Anonim Şirket (A.Ş.): Daha büyük sermayeli, daha karmaşık yapılarda tercih edilir.

3. İşletme Adı ve Unvanı Belirleme

• Ticaret unvanı, potansiyel marka tescili için ön araştırma yapılarak belirlenir.

4. Faaliyet Adresi (İş Yeri)

• İşletmenin yasal adresi belirlenir. Bu, kiralık bir dükkan, home-office (belirli şartlarla) veya sanal ofis olabilir.

  
  

Aşama 2: Resmi Kuruluş İşlemleri

Seçilen şirket türüne göre izlenmesi gereken yollar değişir.

A. Şahıs İşletmesi Kurulum Süreci (En Hızlı Yol)

Şahıs işletmesi kurulumu, genellikle en kolay ve hızlı olanıdır.

1. Mali Müşavir/SMMM İle Anlaşma: Kurulumun takibi için bir mali müşavir ile anlaşılır.

2. Vergi Dairesi Kaydı (İşe Başlama Bildirimi): Mali müşavir, Vergi Dairesi’ne “İşe Başlama Bildirimi” (Şahıs işletmeleri için genellikle İşe Başlama Bildirimi Formu) ile başvurur.

3. Yoklama: Vergi dairesi yetkilisi, belirtilen adrese gelerek iş yerinin gerçekten faaliyete başlayıp başlamadığını kontrol eder (Yoklama).

4. Vergi Levhası Alınması: Yoklama sonrası vergi levhası oluşturulur ve işletme yasal olarak faaliyete başlar.

5. Defter Tasdiki ve SGK Kaydı: Yukarıda belirtildiği gibi, yasal defterler tasdik edilir ve sigorta (SGK) işlemleri başlatılır.

B. Limited/Anonim Şirket Kurulum Süreci (Daha Detaylı Yol)

Sermaye şirketlerinin kuruluşu Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) üzerinden yürütülür.

1. Şirket Sözleşmesi Hazırlığı: Mali müşavir veya avukat tarafından şirketin ana sözleşmesi hazırlanır ve MERSİS üzerinden tescil edilir.

2. Banka Hesap Açılışı ve Sermaye Yatırma:

   • Şirket adına bankada bir ön hesap açılır.

   • Şirket sermayesinin en az %25’i bu hesaba bloke edilir (Limited şirketler için).

3. Ticaret Sicili Başvurusu: Hazırlanan tüm evraklar (Sözleşme, sermaye taahhütnamesi, vekaletname vb.) ile birlikte ilgili Ticaret Sicili Müdürlüğü’ne tescil başvurusu yapılır.

4. Tescil ve İlan: Ticaret Sicili onay verdikten sonra şirket resmen kurulmuş olur ve Ticaret Sicil Gazetesi’nde yayımlanır.

5. Vergi Dairesi Kaydı: Tescil sonrası Ticaret Sicili Müdürlüğü bilgileri Vergi Dairesi’ne iletir. Vergi Dairesi, yoklama yaparak Vergi Levhasını çıkarır.

6. SGK Kaydı ve Defter Tasdiki: Diğer yasal yükümlülükler tamamlanır.

   
   

Aşama 3: Faaliyete Başlama ve Sonraki Yükümlülükler

Kuruluş tamamlandıktan sonra, işletmenin düzenli çalışması için gerekli olan son adımlar atılır.

1. Zorunlu Belge ve Kayıtların Tamamlanması

• Defter Tasdiki: Yevmiye, Defteri Kebir ve Envanter defterlerinin noter/YMM tasdiki. (E-defter hariç)

• E-Belge Başvuruları: E-Fatura, E-Arşiv Fatura ve/veya E-İrsaliye başvurularının Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) üzerinden yapılması.

• e-İmza veya Mali Mühür Edinme: Elektronik beyannameleri imzalamak için gereklidir.

2. SGK İşlemleri

• İşveren Sigorta Sicil Numarası (İSSN): Çalışan istihdam edilecekse alınmalıdır.

• Sigorta Girişleri: Çalışanların sigorta girişleri yapılmalıdır. (Şahıs işletmesinde işletme sahibi için de prim ödeme yükümlülüğü doğar.)

3. İzin ve Lisanslar

• Faaliyet gösterilen sektöre bağlı olarak yerel yönetimlerden (Belediye) işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınması gerekir.

• Bazı sektörler (gıda, sağlık vb.) için özel bakanlık izinleri gerekebilir.

4. Finansal Altyapı

• Şirket adına ticari banka hesabı açılması.

  
  

Özet: İşletme Açılışı İçin Temel Gerekenler

İşlem	Şahıs İşletmesi	Limited/Anonim Şirket
Kuruluş Başvurusu	Vergi Dairesi (İşe Başlama Bildirimi)	MERSİS ve Ticaret Sicili Müdürlüğü
Asgari Sermaye	Gerekmez	Mevcut (Fiziksel yatış zorunluluğu kalktı, ancak sermaye taahhüdü var)
Süreç Yönetimi	Mali Müşavir	Mali Müşavir ve/veya Avukat
Yoklama	Evet (Vergi Dairesi tarafından)	Evet (Vergi Dairesi tarafından)
Kuruluş Belgesi	Vergi Levhası	Ticaret Sicil Gazetesi ve Vergi Levhası
Defter Tasdiki	Zorunlu	Zorunlu

Tavsiye: İşletme açılış süreçleri mevzuata sıkı sıkıya bağlı olduğundan ve yanlış bir adım hem zaman kaybına hem de ek vergi cezalarına yol açabileceğinden, mutlaka deneyimli bir Serbest Muhasebeci Mali Müşavir (SMMM) veya Yeminli Mali Müşavir (YMM) danışmanlığında hareket edilmesi önerilir.